قوانین طراحی بسته بندی چیست؟ چه قوانینی برای بسته بندی در ایران وجود دارد؟ رعایت کردن کدام قوانین برای ساخت و دیزاین بسته بندی می‌تواند باعث افزایش فروش شود؟ شکل ظاهری کالا و طراحی بسته‌بندی آن می‌تواند بر میزان فروش شما تاثیر زیادی داشته باشد.
با این وجود قوانین و اصول زیادی وجود دارند که باید برای طراحی بسته‌بندی به آن‌ها توجه داشته باشید. احتمالا این قوانین را در کتاب‌های رشته بسته بندی بیان کنند.
رعایت این قوانین در کنار کیفیت بالای محصول می‌تواند میزان رضایت مشتریان را نسبت به برندتان افزایش دهد. برخی از مهم‌ترین این اصول عبارت است از:
حمل آسان بسته بندی طراحی شده
قانونی طلایی که باید در بسته‌بندی هر کالایی مورد نظر قرار گیرد قابلیت حمل آسان آن است. بهتر است بسته‌بندی محصول خود را به گونه‌ای انتخاب و طراحی کنید که به راحتی حمل شده و کم‌ترین جا را به خود اختصاص دهد. این نکته در عین سادگی اهمیت زیادی دارد. اگر بسته‌بندی محصول شما حجم زیادی را به خود اختصاص دهد و یا به دلیل طراحی نامناسب به هنگام حمل ایجاد مشکل کند، با کاهش شدید فروش مواجه خواهید شد. این مورد برای بسته بندی‌هایی با حجم کارتن بالا مانند بسته بندی چیپس ضروری‌تر خواهد بود.
قالب مناسب برای محصول
یکی از مهم‌ترین عامل‌های طراحی بسته‌بندی مانند طراحی انواع طراحی بسته بندی ماکارونی، تعیین یک قالب دقیق و مناسب برای محصول مورد نظر است. هدف شما باید استفاده از یک قالب مناسب برای حفاظت بیش‌تر از محصول و راحتی حمل آن باشد که در عین حال زیبایی و جذابیت زیادی برای مشتریان نیز داشته باشد.
این بدین معنی است که اگر تمام محصولات شما در قالب مورد نظر قرار گیرند، بتوانید آن‌ها را به تعداد بالا به راحتی در انبار قرار داده و حمل کنید. گاه ممکن است از قالبی برای بسته‌بندی استفاده کنید که زیبایی بی‌نظیر و کیفیت عالی داشته باشد، اما امکان نگهداری و حمل ان وجود نداشته باشد. علاوه بر این باید به خاطر داشته باشید که اگر برش‌های قالب دقیق و بی‌نقص نباشند امکان تغییر آن‌ها پس از چاپ بسته بندی وجود نداشته و متحمل هزینه‌های بیش‌تری خواهید شد.
بهترین قالب بسته‌بندی قالبی است که وزن و حجم کمی داشته باشد تا هم در قفسه‌های فروشگاه به خوبی جای گیرد و هم حمل آن برای مشتری راحت باشد.
اگر بسته‌بندی‌های شما جای زیادی را اشغال کنند ممکن است با کاهش فروش مواجه شوید. معمولاً بسته‌بندی پس از اتمام استفاده از محصول دور انداخته می‌شود؛ می‌توانید با ایده‌های خلاقانه و جدید از طرحی استفاده کنید که پس از مصرف فشرده و کم‌حجم شود. مثلا فرض کنید قالب مناسب برای بسته بندی برنج یک کیلویی یا دیگر طرح‌ها نباشد!
جنس مناسب جعبه محصول
جنس بسته‌بندی از دیگر موارد مهمی است که باید به آن توجه داشته باشید. اگر جنس انتخابی شما قیمت نهایی محصول را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد بهتر است از استفاده از آن صرف‌نظر کنید. علاوه بر این باید از جنس مناسب برای جذب بیش‌تر مخاطبان استفاده کنید؛ به طور مثال معمولاً برای محصولات خوراکی از جنس‌های براق استفاده می‌شود تا جلوه بهتری داشته باشند. انتخاب جنس مناسب بسته‌بندی می‌تواند حفاظت از محصول و حمل آن را نیز راحت‌تر کند. همچنین باید امکان چاپ طرح نهایی بر روی بسته‌بندی را نیز در نظر داشته باشید.
گسترش‌پذیری بسته بندی
از دیگر قوانین مهم طراحی بسته‌بندی گسترش‌پذیری آن است. طراحی بسته‌بندی باید به گونه‌ای باشد که بتواند برای معرفی یک خط جدید اضافی نیز کاربرد داشته باشد. به طور مثال تصور کنید که می‌خواهید برای کلوچه‌های شکلاتی خود بسته‌بندی مناسبی را طراحی کنید. به احتمال زیاد در این بسته‌بندی از قطعات شکلات و رنگ‌هایی که نماد طعم آن باشند استفاده می‌کنید. با این حال ممکن است در آینده بخواهید کلوچه‌های توت فرنگی نیز تحت نام تجاری خود به بازار ارائه دهید. اگر طرح پیشین شما گسترش‌پذیر نباشد، وابستگی زیادی به المان‌های اولیه که همان شکلات است داشته و دیگر نمی‌تواند برای عرضه کلوچه‌های توت فرنگی مورد استفاده قرار گیرد.
رعایت کردن برخی قوانین در طراحی بسته بندی به شما کمک می‌کند تا در پیاده سازی طرح خود موفق عمل کنید و کارفرما رضایت لازمه را از شما داشته باشد. رعایت کردن قوانین طراحی بسته بندی در رضایت کارفرما و فروش بهتر محصول تأثیر دارد. در ادامه به چند نکته مهم از قوانین طراحی بسته بندی اشاره می‌کنیم. توجه داشته باشید که تفاوتی نمی‌کند که با کدام ابزار بسته بندی کار می‌کنید، مهم رعایت کردن این قوانین است.
قوانین طراحی بسته بندی در ایران
توجه داشته باشید که قوانین طراحی بسته بندی در هر کشوری متفاوت است. برای مثال در کشور ایران باید طراحی بسته بندی از نشان سیب سلامت برخوردار باشد. نداشتن سیب سلامت در طراحی بسته بندی محصولاتی چون خدمات بسته بندی قهوه ممکن است معضلاتی را برای محصول داشته باشد. هر کشور بنا به قوانینی که در طراحی بسته بندی دارند، باید طرح خود را پیاده سازی کنند. قوانین طراحی بسته بندی هر کشور توسط کارشناس های طراحی بسته بندی مجموعه سلام گرافیک تهیه خواهد شد.
قوانین طراحی بسته بندی محصولات مختلف
هرکدام از محصولات به نوعی در طراحی بسته بندی آن تفاوت‌هایی دارد. برای مثال در برخی از طراحی بسته بندی ها نیاز به مواد تشکیل دهنده است اما در محصولات صنعتی این مورد نیاز نخواهد بود. هر محصول بنا به نوع خود، نیاز به برخی مشخصات دارد.
در ادامه بهتر است برای قوانین طراحی بسته بندی محصولات غذایی، صنعتی و … را برای شما بازگو کنیم. مانند قوانین ساخت بسته بندی ماهی.
قوانین طراحی بسته بندی مواد غذایی
همان‌طور که می‌دانید قوانین طراحی بسته بندی مواد غذایی شامل مسائل بهداشتی و تشکیل‌دهنده آن می‌شود که باید حتماً در بسته بندی آن وجود داشته باشد. از مهم‌ترین مواردی که برای طراحی بسته بندی مواد غذایی نیاز است که باشد می‌توان به نشان استاندارد ملی، نشان سیب سلامت، ترکیبات و مواد تشکیل دهنده، جدول ارزش غذایی با راهنمای کامل، بارکد محصولات، راه ارتباطی با روابط عمومی، آدرس مکان تولیدشده محصول، شرایط نگهداری مواد غذایی و … مورد نیاز است. برای قوانین بسته بندی ادویه هم نیاز به برخی از این موارد است اما حساسیت کمتری به نسبت مواد غذایی وجود دارد. در ادامه هرکدام از موارد لازمه را به اختصار توضیح می‌دهیم. توجه داشته باشید که این موارد برای بسته بندی جواهرات لازم نیست و صرفا اگر محصول دیجیتال دارید این موارد مورد نیاز شما خواهد بود.
نشان سیب سلامت
نشان سیب سلامت نشان دهنده سلامت مواد غذایی از سازمان غذا و دارو است. تنها در صورتی ثبت می‌شود که محصول فاکتورهای سلامتی را داشته باشد. نشان سیب سلام بسته‌بندی ها از دو رنگ آبی و سبز تشکیل شده است. وجود نشان سیب سلامت بر روی بسته بندی‌های مواد غذایی مانند طراحی بسته بندی خاویار، عسل، زعفران و… ضروری است.
نشان استاندارد ملی
سازمان ملی استاندارد ایران برای نظارت بر برخی موارد در تولیدات این نشان را بر روی محصولات درج می‌کنند. هر محصول باید با قوانین بسته بندی و تولید ایران مطابقت داشته باشد تا بتواند نشان ملی استاندارد را دریافت کند.
برای کالاهای وارداتی مانند بسته بندی موبایل این نشان لازم نیست.
ترکیبات و مواد تشکیل دهنده
بر روی طراحی بسته بندی کالا ترکیباتی نوشته شده است که مواد تشکیل دهنده مواد غذایی به صورت جزئی قابل‌مشاهده است. استفاده از هر محصول، بر روی مواد بسته بندی ذکر شده است و حتی مقدار هر کدام باید نوشته شده باشد.
جدول ارزش غذایی
در این قسمت به ارزش غذایی و میزان انرژی محصول اشاره شده است. طبق راهنمای جدول ارزش غذایی بسته بندی متوجه خواهید شد که محصول چه مقدار انرژی را به بدن شما انتقال می‌دهد. این مورد در بسته بندی پیتزا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
بارکد محصولات
بارکد از مهم‌ترین بخش‌هایی است که بر روی طراحی بسته بندی باید وجود داشته باشد. نقش بارکد در محصولات به عنوان کد ملی عمل می‌کند و باید در طراحی بسته بندی هر محصول، بارکد آن وجود داشته باشد.
راه ارتباطی با روابط عمومی
بهتر است برای جلب اطمینان مشتریان خود، از راه‌های ارتباطی بر روی طراحی بسته بندی استفاده کنید. برای مثال شماره تماس مجموعه خود را حتماً بر روی طراحی بسته بندی ذکر کنید.
آدرس مکان تولیدشده محصول
آدرس شرکت یا تولیدکارخانه حتما بر روی محصولات غذایی باید درج شود. پس یک طراح بسته بندی باید مکان خود را بر روی طراحی بسته بندی پیاده سازی کند.
رنگ مورد استفاده
رنگ مورد استفاده در بسته بندی برای محصولات غذایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا این اندازه که در صورتی که کد رنگی مناسبی نداشته باشد محصول شما تایید نخواهد شد!
شرایط نگهداری مواد غذایی
مواد غذایی نیاز به نگهداری دارد. البته برخی از مواد های غذایی یا ترکیبات مهم نیاز به نگهداری‌های خاص دارد که باید در بسته بندی ذکر شود تا مشکلی برای مشتریان پیش نیاید. در طراحی بسته‌بندی مواد غذایی و محصولات خوراکی از ذکر کردن شرایط نگهداری مواد غذایی فراموش نکنید.
قوانین طراحی بسته بندی محصولات صنعتی
محصولات صنعتی همانند دیگر محصولات برای طراحی بسته بندی خود نیاز به قوانینی در طراحی دارند. قوانین طراحی بسته بندی محصولات صنعتی نیاز به معرفی شرکت، لوگو و برند، وارد شده از کدام کشور، بارکد مخصوص gs1 دارد. در ادامه به اختصار هرکدام را توضیح می‌دهیم.
شرکت تولیدکننده
برای محصول صنعتی مهم است که مشخص شود محصول کدام شرکت است. اصولاً نام شرکت باید بر روی طراحی بسته‌بندی محصولات صنعتی درج شود و این موضوع مهمی است.
لوگو و برند
لوگو و برند محصولات صنعتی باید بر روی طراحی بسته بندی درج شود. در صورتی که لوگو ندارید می‌توانید با کارشناس‌های طراحی لوگو مجموعه در ارتباط باشید.
فونت مناسب
استفاده از فونت مناسب بسته بندی در خوانایی کمک زیادی می‌کند. به این نکته توجه داشته باشید که برخی از محصولات مانند بسته بندی‌های کود نیاز به فونت با سایز درشت و خوانا دارند، دلیل این موضوع را هم می‌توان دور بودن نوع کالا از خریدار در نظر گرفت.
کشور صادراتی
در صورتی که محصول از کشور دیگری وارد شده باشد، باید ذکر شود که کدام کشور این محصول را صادر کرده است.
بارکد بسته بندی صادراتی gs1
بارکدها انواع مختلفی دارند که برای محصولات صنعتی صادراتی از این نوع استفاده شود. مجموعه سلام گرافیک در زمینه طراحی بسته‌بندی پسته صادراتی و طراحی بسته بندی زعفران صادراتی از این نوع بارکد در طراحی بسته بندی استفاده شده است.
برای آنکه بتوانید از این اتفاق جلوگیری کنید همواره باید محصولات آینده خود را نیز در نظر داشته باشید و با احتمال ایجاد محصولاتی جدید بسته‌بندی مناسبی طراحی کنید. بسته‌بندی شما باید یک طراحی منظم شهودی باشد که بتواند به راحتی متناسب با محصول شما تغییر کند. از این که در این مقاله با استودیو طراحی گرافیک سلام گرافیک همراه بودید از شما سپاس گذاریم.
قوانینی در رابطه با گسترده بسته بندی وجود دارد که پیشنهاد می‌کنیم این موارد را نیز مطالعه کنید.