گرماژ کاغذ چیست؟

گرماژ کاغذ چیست و استفاده از آن چه کاربردی دارد؟ گرماژ کاغذ (paper_grammage) در صنعت چاپ برای طبقه‌بندی کردن انواع کاغذ با توجه به‌اندازه و وزن آنها استفاده می‌شود. کارشناسان استودیو طراحی سلام گرافیک تعریف ساده‌تری از گرماژ کاغذ را بیان می‌کنند که عبارت است از وزن یک کاغذ (به شکل دقیق‌تر جرم کاغذ) با واحد گرم؛ ضرب شده در سطح کاغذ (اندازه کاغذ) با واحد مترمربع . وزن کاغذ اصلی‌ترین فاکتور برای مشخص‌کردن کیفیت کاغذ، قیمت، استحکام و نوع چاپگر کاغذ است. با فرمول‌های ریاضی، وزن کاغذ قابل محاسبه و لازم به ذکر است که استاندارد جهانی تعریف شده برای نحوه محاسبه این کمیت ایزو 536 (ISO 536) است.

منظور از گرماژ کاغذ چیست؟

وزن کاغذ نشان‌دهنده کیفیت یک کاغذ‌ و استحکام آن کاغذ هست. به‌عنوان‌مثال وقتی گفته می‌شود: یک کاغذ با وزن ۹۰ گرم به معنای این است که جرم یک مترمربع از این کاغذ ۹۰ گرم است. رابطه وزن و کیفیت یک کاغذ مستقیم است؛ یعنی هرچقدر این عدد بیشتر باشد کاغذ باکیفیت‌تر، محکم‌تر و البته گران‌تر داریم که این عدد در کاغذهای مختلف متفاوت است.

نحوه محاسبه گرماژ کاغذ

نحوه محاسبه گرماژ کاغذ و مقوا دو فرمول متفاوت دارند که بسیار مشابه هم هستند.

 استاندارد بین‌المللی ایزو ۵۳۶ (ISO 536) که مشخص‌کننده نحوه محاسبه این کمیت برای کاغذ و انواع مقوا به شکل است. در این استاندارد نحوه گراماژ کاغذ و مقوا به شکل فرمول زیر آمده است:

• محاسبه وزن کاغذ:

برای محاسبه وزن کاغذ می توانید از فرمول زیر استفاده کنید.

g= (m/A) ×1000000

  که در این فرمول:

 (g)  برابر با گرماژ کاغذ

 (m)  برابر با جرم کاغذ (گرم)

 (A)  برابر با مساحت (میلی‌مترمربع)

بر حسب گرم بر متر‌مربع است.

• محاسبه وزن مقوا:

برای محاسبه وزن مقوا از این فرمول استفاده می شود.

g= (m/A) ×106

 که در این فرمول:

 (g)  برابر با گرماژ کاغذ

 (m)  برابر با  جرم کاغذ (گرم)

 (A)  برابر با مساحت (میلی‌مترمربع)

بر حسب گرم بر متر‌مربع است.

انواع گرماژ کاغذ  

وزن نشان‌دهنده کیفیت یک کاغذ هست. علاوه بر این، در هنگام چاپ کردن روی کاغذ باید توجه کرد که چاپگر با کدام گروه از دسته‌بندی وزن کاغذها سازگار هست. از نکات مهمی که باید به آن توجه کرد (در انواع چاپ کتاب و کپی و …) سازگاری وزن کاغذ ‌با چاپگر است. به طور مثال چاپگری که برای کاغذهایی با وزن متوسط ۸۰ گرم استفاده می‌شوند با دیگر چاپگرها متفاوت است.

وزن کاغذ تحریر

کاغذ تحریر بیشترین استفاده در زندگی روزانه و حتی در صنعت چاپ دارد. معمولاً میانگین وزن این برگه‌ها بین ۷۰ تا ۱۰۰ گرم است که این میزان برای کاغذ A4 بین ۷۰ تا ۸۰ گرم است. چاپ کاغذ تحریر از روش چاپ افست است. این نوع کاغذها بیشتر در اداره‌ها و یا چاپگر‌های خانگی استفاده می‌شوند. هرچقدر کاغذ سنگین‌تر باشد از ساختار محکم‌تری برخوردار است.

وزن کاغذ پشت طوسی و کاغذ پشت سفید

کاغذ پشت سفید که معمولاً در صنعت بسته‌بندی به کار می‌رود با وزن بین ۱۸۰ تا ۴۰۰ گرم است. چاپگر موردنیاز برای کاغذ پشت طوسی و کاغذ پشت سفید میانگین وزن ۳۰۰ باید داشته باشند و قاعدتاً نیاز‌ به چاپگرهای صنعتی است و با چاپگرهای خانگی امکان چاپ روی این نوع کاغذ نیست.

این نکته لازم به ذکر است که با بیشتر بودن وزن کاغذ میزان انعطاف‌پذیری این کاغذ کمتر می‌شود. به‌عنوان‌مثال کاغذ A4  با وزن ۷۰ گرم بسیار انعطاف‌پذیرتر از یک کاغذ پشت سفید با وزن ۳۰۰ گرم است.

گرماژ کاغذ گلاسه

کاغذ گلاسه استفاده‌های زیادی در صنایع مختلف دارد؛ از‌جمله صنعت تبلیغات و عکاسی. از موارد اصلی مورداستفاده کاغذ گلاسه می‌شود به مجله، جلد مجلات، کارت‌های ویزیت و … اشاره کرد. برای چاپ کردن روی این نوع کاغذ نیاز به چاپگر‌هایی با فناوری جوهر‌افشان یا به‌اصطلاح لیزر جت است. این کاغذ‌ها وزن بین ۱۳۰ تا ۲۳۰ گرم دارند.

وزن کاغذ کرافت

کاغذ کرافت بیشتر به شکل چندلایه برای استفاده در صنعت بسته‌بندی به شکل کارتن و پاکت کرافت استفاده می‌شود. گرماژ کاغذ کرافت از بین ۱۸۰ تا ۵۰۰ گرم است که نشان‌دهنده بافت قوی و مقاوم‌بودن کاغذ کرافت در برابر پارگی است. این کاغذ معمولاً جنس خشنی دارد و به رنگ قهوه‌ای هست.  

وزن کاغذ پلاستیکی

کاغذ پلاستیکی که از ترکیبات پلاستیک تشکیل شده و برای چاپ روی این کاغذ از روش افست استفاده می‌شود. این نوع کاغذ بسیار مقاوم بوده و به‌طوری‌که به‌سختی با دست پاره می‌شود. وزن این نوع کاغذ از بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ گرم بوده و بیشتر برای کتاب‌های کودکان از این کاغذ استفاده می‌شود. نکته بسیار کاربردی کاغذ پلاستیکی ضدآب بودن و استحکام بسیار بالای کاغذ در برابر پارگی است.

وزن کاغذ روزنامه

کاغذهای روزنامه معمولاً از تفاله چوب (بازیافت شده) و مواد ارزان تولید می‌شوند و از خصوصیات آنها می‌شود به  مقاومت بسیار پایین و نازک بودن اشاره کرد که به همین دلیل بسیار ارزان و سبک هستند. نحوه چاپ بر روی این کاغذ معمولاً از روش افست یا لترپرس استفاده می‌شود. وزن این نوع کاغذ از ۵۰ تا ۲۵۰ گرم است.

انواع گرماژ مقوا

گرماژ در مقوا نشان دهنده ضخامت است که مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده کارایی، کیفیت، استحکام و مقاومت مقوا است. مقوا در صنعت بسته‌بندی کاربرد بسیاری دارد از صنعت مواد غذایی تا صنعت داروسازی و باتوجه‌به وزن، استحکام و محکم بودن مقوا کارایی آن تغییر می‌کند.

وزن مقوا از ۱۸۰ تا ۵۰۰ گرم است که بیشتر محدوده وزنی بین ۲۳۰ و ۴۰۰ گرم مورداستفاده قرار می‌گیرند.

وزن مقوا گریس گارد

مقوا گریس گارد به دلیل داشتن یک‌لایه روی مقوا باعث می‌شود برای استفاده در صنایع غذایی بسیار مناسب و سالم و ایمن باشد. استفاده از مقوا گریس گارد از بسته‌بندی غذای های منجمد تا کیک و شیرینی است. وزن این مقوا از ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم باتوجه‌به کاربرد کاغذ متفاوت است.

وزن مقوا گلاسه

مقوا گلاسه در صنعت به‌خاطر داشتن روکش براق، جنس مرغوب و نسبتاً ضدآب بودن استفاده‌های زیادی دارد.  میانگین وزن این مقوا بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم است. مقوای گلاسه در مقایسه با بقیه مقواها سبک‌تر و وزن کمتری دارد که باعث می‌شود این مقوا قابلیت انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشد و در بسته‌بندی محصولات سبک و کم‌وزن استفاده می‌شود

مانند:

• جعبه‌های دارویی
• جعبه‌های چایی
• محصولات آرایشی بهداشتی
• صنایع غذایی

در کل می توان گفت که در تمام محصولاتی که برای بسته‌بندی نیاز به جعبه‌هایی دارند که راحت خم و حالت بگیرند و درعین‌حال محکم باشند و از محصول محافظت بکنند.

از نکات بسیار چشمگیر این مقوا قیمت مناسب این مقوا است.

وزن مقوا ایندربرد

وزن مقوای ایندربرد از 180 تا 500 گرم است. این مقوا نسبت به مقوا گلاسه محکم‌تر و البته قابلیت انعطاف‌پذیری کمتری دارد؛ اما براق بودن این مقوا بسیاری را جذب خودکرده است. این مقوا به علت زیبایی در چاپ و محکم بودن بسیار برای صادرات مناسب بوده و قیمت مناسب این کاغذ به محبوبیت آن می‌افزاید.

وزن مقوا پشت طوسی

مقوا پشت طوسی دارای یک سمت طوسی و یک سمت سفید است. این مقوا از مواد بازیافتی ساخته می‌شود و به همین دلیل یک سمت آن طوسی است. وزن این کاغذ از ۱۸۰ تا 500 گرم است. از خواص این مقوا به‌راحتی فرم گرفتن و محکم‌تر از برگه بودن می‌توان اشاره کرد. این مقوا در موارد زیر می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

• جعبه چوب کبریت
• جعبه دستمال کاغذی
• جعبه پودر لباسشویی
• جعبه بعضی محصولات بهداشتی